چگونه ساعت کاری مناسب برای کارمندان خود تعیین کنیم
تعیین ساعت کاری مناسب برای کارمندان یک فرآیند مهم است که می‌تواند بر روی عملکرد، بهره وری، رضایت شغلی و تعادل بین کار و زندگی تأثیر بسزایی داشته باشد. در تعیین ساعت کاری مناسب نکات مهمی باید درنظر گرفته شود تا بهترین انتخاب باتوجه به سمت فرد و مسئولیت وی تعیین گردد:
توجه به نیازهای کسب و کار:
- ابتدا نیازهای کسب‌وکار خود را شناسایی کنید:
- آیا کسب‌وکار شما به کار مداوم نیاز دارد یا می‌توانید ساعات کاری منعطف‌تری داشته باشید؟
- آیا کسب و کار شما نیاز به حضور مداوم و مستمر کارمندان در محل کار دارد و یا می‌توان بخشی و یا تمام کار کسب و کار را به صورت دورکاری و یا فریلنسری پیش برد؟
- آیا کسب و کار شما، بدون درنظرگرفتن زمان، انجام یک کار معین می باشد؟
- آیاقصل درکسب و کارشما تعیین کننده است؟
بررسی قوانین و مقررات:
ساعات کاری باید با قوانین کار موجود در کشور مطابقت داشته باشد. در ایران، برای مثال، ساعات کار قانونی ۴۴ ساعت در هفته است و باتوجه به اینکه قانون کار یک قانون آمره است لذا کارفرمایان نمیتوانند کارمندان را به کار با ساعات بیشتر مجبور نمایند مگر با رعایت قوانین و مقررات مربوط به اضافه کاری که در ادامه به آن می‌پردازیم.
تحلیل نیازهای کارمندان:
از کارمندان خود درباره نیازها و ترجیحات خود در ساعات کاری نظرسنجی کنید. درصورتی که کسب و کار شما امکان ساعات کاری منعطف تری داشته باشد، برخی از کارمندان ممکن است ترجیح دهند صبح زود شروع کنند و برخی دیگر ممکن است تمایل داشته باشند در ساعات بعدازظهر یا شب کار کنند.
توجه به مسائل خانوادگی و اجتماعی:
ساعات کاری باید به گونه‌ای تنظیم شود که به کارمندان امکان دهد به مشکلات شخصی و خانوادگی خود رسیدگی کنند. این مورد شامل ساعت‌هایی برای استراحت و تعطیلات نیز می‌شود.
ارزیابی منظم:
پس از پیاده‌سازی ساعات کاری جدید، ارزیابی کنید که آیا این ساعات به بهره‌وری و رضایت کارمندان کمک کرده‌اند یا خیر. نظرات کارمندان و تحلیل‌های عملکردی می‌تواند در این بخش کمک‌کننده باشد.
انعطاف‌پذیری:
درصورتی‌که شرایط بهبود نیافته یا نیازها تغییر کردند، می‌توانید ساعات کاری را دوباره مورد بررسی و تغییر قرار دهید.
با توجه به این نکات، شما می‌توانید ساعاتی مناسب برای کارمندان خود تعیین کنید که به کارایی، رضایت و توازن زندگی شخصی و کاری آن‌ها کمک کند.
ساعت کاری و مقررات آن مطابق قانون کار:
ساعت کار قانونی:
مطابق ماده ۵۱ قانون کار” ساعت کاری در این قانون مدت زمانی است که کارگر، نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می‌دهد” همچنین ساعت کار قانونی برای کارگران در بخش‌های مختلف ۴۴ ساعت در هفته است. این به آن معنی است که به طور معمول ساعات کاری روزانه ۸ ساعت در نظر گرفته می‌شود.
ساعات اضافه‌کاری:
تعریف اضافه‌کاری: اضافه‌کاری به ساعات کاری اطلاق می‌شود که کارگر بیش از ساعات مقرر قانونی (حداکثر ۴۴ ساعت در هفته) کار کند.اضافه‌کاری در حقوق کار ایران دارای قوانین خاصی است که به حفاظت از حقوق کارگران و تعیین جبران خدمات آن‌ها در ساعات کاری بیشتر از حد قانونی کمک می‌کند. مطابق قانون کاربا رعایت شروط زیر ارجاع کار اضافی به کارگر بلامانع است :
- درصورت موافقت کارگر
- پرداخت ۴۰% اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی
- در صورتی که کارگری در ساعات پیش‌بینی‌شده مجبور به کار بیشتر از ۴۴ ساعت در هفته باشد، این ساعات به عنوان اضافه‌کاری محسوب می‌شود و کارفرما ملزم به پرداخت حق‌الزحمه بیشتری برای این ساعات است.
- مطابق قانون حداکثر اضافه کاری نباید از ۴ ساعت در روز تجاوز نماید مگر در موارد استثنایی و آن هم با توافق طرفین.
- دستمزد کار ساعتی در سال ۱۴۰۳ برای هر ساعت کار عادی ۲۸۹,۶۷۴ ریال تعیین گردیده است.
- تعطیلات رسمی آیا روز کاری محسوب می شود؟
ساعت استراحت و صرف غذا جزء ساعات کاری محسوب نمیشود و ۸ ساعت کاری بدون احتساب زمان استراحت و صرف غذاست که بیشتر به عرف کارگاه و محل کار بستگی دارد. - آیا ساعات استراحت، جزئی از ساعات کاری محسوب می شود؟
ساعت استراحت و صرف غذا جزء ساعات کاری محسوب نمیشود و ۸ ساعت کاری بدون احتساب زمان استراحت و صرف غذاست که بیشتر به عرف کارگاه و محل کار بستگی دارد. - تفاوت جمعه کاری با اضافه کاری و یا همان تعطیل کاری :
برای مثال اگر کارگری که هم روز جمعه کار می کند و هم روز تعطیل رسمی وسط هفته و به جای این دو روز تعطیل روز دیگری را تعطیل نیست، در اینصورت برای روز جمعه که سر کار بوده هم مستحق اضافه کاری و هم جمعه کاری (۱۸۰%) است اما درصورتی که فقط روز تعطیل کار کند برای روز تعطیل رسمی وسط هفته فقط اضافه کاری (۱۴۰%) تعطق می گیرد.
کار در شب:
اگر کارگری در شیفت‌های شب کار کند، مطابق قانون می‌بایست به کارگران غیر نوبتی، ۳۵% اضافه بر مزد ساعت کار عادی، حق‌الزحمه بیشتری به او پرداخت گردد.
ساعات کاری در مشاغل خاص:
در بعضی از مشاغل مانند مشاغل سخت و زیان‌آور، ساعات کاری به شکل ویژه‌ای تعیین می‌شود و ممکن است کمتر از ۴۴ ساعت باشد.
مطابق قانون کار در مشاغل سخت و زیان آور و زیرزمینی، ساعات کار نباید از شش ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته تجاوز نماید.
توافقات دوطرفه:
ساعات کاری ممکن است به‌صورت توافقی بین کارفرما و کارگرمشخص شود، مشروط بر اینکه این توافق با اصول و قواعد قانون کار مغایرت نداشته باشد. - حداکثر ساعات اضافه‌کاری:
قانون کار محدودیت‌هایی برای ساعات اضافه‌کاری وضع کرده است. به عنوان مثال، در قانون کار، ساعات اضافه‌کاری باید در حد متعارف و نباید سبب ضرر به سلامت کارگر شود. معمولاً کارگران حداکثر می‌توانند ۲ ساعت اضافه‌کاری در روز داشته باشند و مجموع ساعات اضافه‌کاری در ماه نیز محدود است.
توافق‌نامه‌ها:
در صورتی که کارگر و کارفرما در مورد ساعات اضافه‌کاری توافق کنند، باید این توافق بصورت کتبی ثبت شود؛ البته توافق در صورتی معتبر است که حداقل حقوق کارگر مطابق مصوبه شورای عالی کار که هرساله میزان آن را مشخص و ابلاغ می نماید رعایت گردد و درصورت انجام اضافه کاری از سوی کارگر، حق الزحمه او مطابق قانون محاسبه و پرداخت شود.
ثبت ساعات کار:
کارفرما موظف است ساعات کار عادی و اضافه‌کاری کارگران را به‌طور دقیق ثبت کند و این سوابق باید آماده ارائه به مقام ذی‌صلاح باشد.
توجه داشته باشید که نقض حقوق کارگران در زمینه پرداخت اضافه‌کاری می‌تواند به پی گیری‌های قانونی منجر شود و کارگران حق دارند شکایات خود را به اداره کل کار و امور اجتماعی مربوطه ارائه دهند.
بدون دیدگاه