برند و علامت تجاری چیست؟

درحال حاضر بسیاری از مردم میان مفهوم علامت تجاری و برند تفاوتی قائل نیستند.اگرچه قانون گذار تفاوتی بین این کلمات قائل نشده است ولی از حیث عملکرد هر کدام از این ها کارکرد متفاوتی دارند. علامت تجاری به عنوان یک اصطلاح قانونی و فقط به منظور معرفی کردن کالاهای مشابه از یکدیگر ویا خدمات مشابه رقبا به کار برده می شود.

اما برند مفهومی وسیع تر از مفهوم علامت تجاری دارد در واقع شامل عناصر مادی و معنوی محصول می گردد و در عین حال قدرت بازاریابی را منعکس می کند به عنوان مثال علامت تجاری در خودروی آلمانی حروف ( BMW ) است اما برند در واقع خود ماشین، آن عناصر مادی مانند تکنولوژی، قدرت، زیبایی وعناصر معنوی آن مانند احساس رفاه و منتسب شدن به طبقه ی ثروتمند می باشد. به عبارت دیگر و دقیق تر، Brand Name به بخش قابل تلفظ برند که همان نام تجاری است گفته می شود
Brand Mark نشان تجاری است و در واقع همان بخش غیر قابل تلفظ مشتمل بر اجزایی مانند طرح و شکل و ترکیب رنگ است.

Trade Markزمانی است که برند خود را ثبت قانونی می کنیم.

اما لازم به یادآوری است که در کشور ما چه در عرف و چه در قانون، تفاوتی بین این دو لحاظ نشده است و تقریبا در یک معنا به کار می روند.

ضرورت ثبت برند و اهمیت آن

• ثبت برند اجباری نیست مگر درسه مورد استثنائی ولی ثبت آن باعث می شود مزایائی به شرح زیر برای مالک آن ایجاد نماید.
• برند تا زمانی که به عنوان علامت تجاری ثبت قانونی نشود، ممکن است رقبا با ثبت آن از فعالیت تجاری شما تحت همان برند جلوگیری نمایند.
• ثبت علامت تجاری به مالک آن،حق انحصاری می دهد باین معنی که مالک علامت تجاری می تواند از عرضه ی کالاهای یکسان یا مشابه توسط اشخاص ثالث که به طریق گمراه کننده ای مشابه علامت تجاری ثبت شده ی آنها است از طریق قضائی جلوگیری کند.
• اگر علامت تجاری ثبت نشود، ممکن است رقبا از همان علامت یا علامتی مشابه استفاده کنند وعلاوه بر اینکه موجب گمراهی مشتریان و ضرر شما می شوند، سرمایه گذاری اشخاص در بازاریابی یک محصول هدررفته و موجب از بین رفتن انگیزه های سرمایه گذاری می شوند.
• اگر علامت تجاری ثبت نشود و رقبا، عین یا شبیه آن علامت را استفاده کنند نه تنها سود شرکت کاهش می یابد ومشتریان گمراه خواهند شد بلکه به شهرت و محبوبیت شرکت آسیب خواهد زد به ویژه اگر محصول و کالای رقیب بی کیفیت باشد.
• ثبت علامت تجاری، اصالت را تضمین می کند.
• ثبت علامت تجاری، عموما حل و فصل اختلافات حقوقی مربوط به علامت را آسان تر و کم هزینه تر می کند و صاحب علامت تجاری ثبت شده در طرح دعوی و دفاع در موقعیت برتری، قرار می گیرد.
• با ثبت علامت تجاری، صاحب علامت در صورت نقض حقوق انحصاری می تواند دعوی نقض را طرح کند.

راهنمای کامل ثبت برند (علامت تجاری)

1. تسلیم اظهارنامه ثبت علامت تجاری به اداره مالکیت صنعتی که مطابق قانون جدید یعنی قانون حمایت از مالکیت صنعتی مصوب سال ۱۴۰۳، اظهارنامه باید دارای مشخصات زیر باشد:
   • به زبان فارسی تکمیل شود
   • مشتمل بر نمونه علامت باشد
   • توصیف کامل علامت درج شود
2. انتخاب طبقات ضمن تعیین فهرست کالاها یا خدمات
   • پرداخت هزینه های قانونی در خصوص علائم و نام های تجاری برای هر طبقه:
   • الف – میزان هزینه برای هر طبقه طبق قانون جدید برای اشخاص حقیقی به شرح ذیل است :
     • هزینه ثبت اظهارنامه و جست و جو : دو میلیون ریال.
     • هزینه صدور گواهینامه(حق الثبت) : شش میلیون ریال.
     • هزینه تمدید سالانه: شش میلیون ریال برای هردوره حمایت.
     • هزینه انتقال و ثبت مجوزبهره برداری: یک میلیون ریال.
     • هزینه ی بررسی اعتراض: پنج میلیون ریال.
     • هزینه ی پاسخ استعلام، تغییرات، رفع نقص و سایر خدمات ثبتی: پانصدهزار ریال.
   • ب- ثبت علامت برای اشخاص حقوقی ۵ برابر هزینه اشخاص حقیقی است.
3. مدارک مثبت هویت متقاضی یا متقاضیان.
4. مدرک دال بر تعهد متقاضی به استفاده از علامت یا تعهد نامبرده به ارائه ی مدارک فعالیت در حوزه ی تولید، توزیع یا خدمات
5. در صورت درخواست حق تقدم، مدرک مثبت حق تقدم، باید هم زمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف یک ماه از آن تاریخ تسلیم شود.

چگونه از برند خود محافظت کنیم

1. برند خود را پیش از فعالیت ثبت کنید.
2. کاری نکنید که برند شما تبدیل به یک علامت ژنریک شود به عنوان مثال برند اکبر جوجه تبدیل به یک نوع غذا شد یا ریکا که یک علامت بود تبدیل به یک نوع شوینده ظروف شد به عبارت روشن تر اگر توسط اشخاص ثالثی این حقوق نقض گردد، قصور و بی توجهی شما در جلوگیری از این نقض حق، باعث ژنریک شدن و نتیجتاٌ زوال علامت تجاری شما می گردد.
3. هزینه های مربوطه را ظرف یک ماه از تاریخ اعلام پذیرش نهایی اظهارنامه پرداخت کنید.
4. وقتی برند خود را ثبت کردید نهایتاً ظرف مهلت سه سال از تاریخ ثبت از آن استفاده کنید زیرا هر ذی نفعی اگر ثابت کند مالک علامت ثبت شده شخصا یا به وسیله ی شخصی که از طرف او مجاز بوده از آن استفاده نکرده می تواند ابطال گواهینامه علامت را از مرجع قضایی تقاضا کند.
5. مدت اعتبار گواهینامه ی ثبت علامت ده سال از تاریخ ثبت اظهارنامه آن است لذا قبل از انقضاء مدت باید در مهلت قانونی تمدید گردد.
6. کلیه نام ها و علائم تجاری که مطابق این قانون، ثبت می شود ظرف پانزده ماه پس ازثبت باید دربهره برداری تجاری استفاده شود و در صورت عدم بهره برداری مالک نام یا علامت تجاری ظرف مدت مذکور، ثبت نام و علامت تجاری مشابه آن مجاز است.